راهنمای بررسی و انتخاب انواع دیگ آبگرم فولادی
به طور کلی دیگ آبگرم (Hot Water Boiler) یا آب داغ فولادی با استفاده از گرمای حاصل از احتراق مشعل و تبادل حرارت (بین سطوح جذب انرژی گرمایی)، عملیات تامین گرمایش مورد نیاز سیستم حرارت مرکزی ساختمان در صنعت و تأسیسات را به عهده دارد. دیگ های آبگرم فولادی صرف نظر از ظرفیت، ابعاد و فشار کار به انواع “فایرتیوپ” و “واترتیوپ” تقسیم می شوند.
با توجه به اهمیت سطوح تبادل حرارت در دیگ های آب گرم و آب داغ فولادی و بخار فایرتیوپ، برخی تولیدکنندگان به منظور افزایش این سطوح تبادل حرارت، طبق روش‌ها و نقشه‌های اجرایی استاندارد از سطح انتهای دیگ نیز برای گردش آب و تبادل حرارت استفاده می کنند که به این دیگ ها عقب خیس یا “Wet Back” می گویند، بدیهی است دیگ های وت بک از نظر هزینه ساخت و راندمان تبادل حرارت دارای عملکرد بهتر و قیمت تمام شده بیشتری نسبت به دیگ های”Dry Back” می باشند.
انواع دیگ فولادی
به طور کلی دیگ های فولادی از نظر نوع طراحی و کاربرد، دمای کار، ظرفیت و فشار کار به انوع زیر تقسیم می شوند.
انواع دیگ های فولادی صرف نظر از ظرفیت، فشار کار و ابعاد به شرح زیر می باشد.
- دیگ آبگرم فولادی فایرتیوپ درای بک شعله برگشتی
- دیگ آبگرم فولادی فایرتیوپ 2 پاس درای بک
- دیگ آبگرم فولادی فایرتیوپ 3 پاس درای بک
- دیگ آبگرم فولادی فایرتیوپ وت بک 3 پاس
- دیگ آبگرم فولادی چگالشی فایرتیوپ
- دیگ آب داغ فولادی فایرتیوپ وت بک 3 پاس
- دیگ آب داغ فولادی فایرتیوپ درای بک 3 پاس
- دیگ فولادی واترتیوپ نیروگاهی و صنعتی
- دیگ فولادی روغن داغ صنعتی
مزایا دیگ فولادی آبگرم - قابلیت تحمل شوک حرارتی
- راندمان بالاتر نسبت به دیگ های آبگرم چدنی(پره ای)
- قابلیت تولید دیگ های فولادی در ظرفیت های بسیار بالا
- قابلیت تحمل فشارهای بالا (قابل استفاده در ساختمان های مرتفع)
توصیه های مهم نصب دیگ آبگرم فولادی
- در موتورخانه هایی که از دیگ آب گرم فولادی یا دیگ فولادی آب داغ استفاده می شود، نصب دستگاه سختی گیر آب یا رسوب زدا کاملاً ضروری است.
- با توجه به اینکه نصب کلیه تجهیزات اصلی موتورخانه و از جمله دیگ حرارت مرکزی روی فونداسیون بتنی از قبل اجرا شده با ابعاد مناسب طبق پلان جانمایی و دقیقا در محل قرار گرفتن تجهیزات انجام می پذیرد، لذا قبل از نصب تجهیزات اصلی موتورخانه از جمله دیگ آبگرم فولادی نسبت به تعبیه فونداسیون بتنی مورد نیاز، طبق ابعاد و استانداردهای تعریف شده، اقدام نمایید.
- نصب ترمومتر مانومتر جهت نمایش دمای آب گرم موجود در دیگ و همچنین فشار سیستم گرمایش ساختمان روی هر دیگ آبگرم فولادی موتور خانه الزامی است.
- نصب ترموستات مستغرق (آگوستات مستغرق) با دامنه دمایی 30 تا 90 درجه سانتی گراد (و یا 30 تا 110 درجه سانتی گراد) جهت تنظیم دمای دیگ و فرمان off-on به رله مشعل روی هر دیگ آبگرم فولادی الزامی است.
- همچنین نصب حداقل یک شیر اطمینان و حداقل یک ترموستات مستغرق (آگوستات مستغرق) با دامنه دمایی 30 تا 160 درجه سانتی گراد یا بیشتر (بر اساس دمای کار دیگ آب گرم یا آب داغ) جهت تنظیم دمای دیگ و فرمان off – on به رله مشعل روی هر دیگ آب گرم یا آب داغ الزامی است.
عواملی که باعث افزایش طول عمردیگ های آب گرم فولادی می گردد
- طراحی و ساخت دیگ آبگرم فولادی بر اساس نقشه های ساخت تایید شده و نیز طبق دستورالعمل اجرایی و روشهای مورد قبول ارائه شده استانداردهای بین المللی مانند والس کردن لوله‌های فایرتیوب در محل اتصال به تیوب پلیت‌های ابتدا و انتهای دیگ است.
- استفاده از فولادهای آلیاژی و لوله های آتشخوار استاندارد (گفته شده در بالا)، سطح حرارتی کافی تیوپ ها، تعداد پاس های دیگ آبگرم فولادی، والس زدن لوله‌ها بجای جوشکاری در اتصال به تیوپ پلیت‌ها
- استفاده از سختی گیر رزینی مناسب با حجم آب در گردش سیستم گرمایشی و یا نصب رسوب زدا روی لوله های موتورخانه در سایز و تعداد کافی
- دریچه های هد هول، هند هول و منهول با ابعاد مناسب و در محل های مورد نیاز جهت امکان بازرسی و سرویس های دوره ای و حتی امکان تعویض تیوپ های آسیب دیده دیگ در طول دوران بهره برداری
- کیفیت تجهیزات جانبی دیگ های آب گرم از اهمیت ویژه ای برخوردار است، به طوریکه نوع و کیفیت تجهیزات جانبی استفاده شده در دیگ های آبگرم یا آب داغ فولادی در عملکرد، ایمنی، طول عمر و راندمان این دیگ ها تاثیر بسزایی دارند. در این میان به ذکر این نکته اکتفا می شود که برای جبران افت راندمان احتراق مشعل ها، لازم است ظرفیت اسمی مشعل حدود 20% بیشتر از ظرفیت دیگ انتخاب شود.
- انتخاب تعداد و ظرفیت مناسب دیگ حرارت مرکزی ساختمان به نحوی که حتی در سردترین ایام سال، جهت تامین گرمایش و آب گرم ساختمان، دیگ حرارت مرکزی ملزم به کارکرد پیوسته و بدون وقفه نباشد. (مثلاً در ساختمان های حساس خدمات عمومی مانند بیمارستان ها، هتل ها، مراکز دولتی، مجتمع های مسکونی بزرگ لازم است ظرفیت گرمایش مورد نظر روی یک دیگ آبگرم فولادی به تنهایی قرار نگیرد و علاوه بر آن همیشه یک دیگ آبگرم فولادی آماده ی کار به صورت رزرو برای مواقع اضطراری نیز در نظر گرفته شود)
- انتخاب مشعل با ظرفیت محاسبه شده مناسب گرمایش دیگ (حداکثر 20% بیشتر از ظرفیت دیگ آب گرم فولادی)
- تنظیم بودن شعله مشعل (آبی سوز بودن و جریان طولی مستقیم شعله مشعل در دیگ آبگرم فولادی)
- انجام بازرسی ها و سرویس های دوره ای خصوصاً در رابطه با چگونگی و نحوه احتراق مشعل در دیگ آبگرم فولادی، عملکرد صحیح سطح کنترل ها، شیر اطمینان، ترموستات ها و …
- در صورت استفاده از مشعل گازوئیل سوز، نوع و زاویه پاشش سوخت از نازل گازوئیل مشعل، بر اساس قطر و طول محفظه احتراق دیگ و بنا به پیشنهاد کارخانه سازنده دیگ تعیین می شود.
- محاسبه و اجرای دقیق دودکش از نظر قطر وارتفاع مکش دود با توجه به حجم هوای احتراقی.